Apeldoorns cultuurdebat: Wat kan je verwachten?

Wat is de toekomst van de Apeldoornse cultuur? Die vraag wordt vanavond, woensdag 21 september, besproken en wellicht beantwoord in een open debat bij CODA. Gigant, Markant, CODA, Orpheus, ACEC en vele andere belanghebbenden en geïnteresseerden buigen zich daarover.

Vanavond is het Cultuurdebat in Apeldoorn in het CODA-Museum vanaf 17:00.  Hier meer informatie.

Maar waar gaat het over?  Op tafel liggen de Cultuurnota ‘Cultureel Kapitaal’ van dit jaar en een fel rekenkamerrapport. Samenvatting: De bodem is bereikt en bezuinigen kan niet verder. Organisaties ‘gingen liever dood dan dat zij op het programma inboetten’, dus is er vooral bezuinigd op personeel en zijn de reserves vaak bijna opgebruikt. Het rapport slaat daarom alarm: Organisaties die het nu redelijk lijken te doen zouden later weleens enorm in de problemen kunnen komen zonder die reserves.

De fusie tussen Gigant en Markant is wellicht de belangrijkste. Poppodium Gigant kampt al lange tijd met economische problemen, Markant in mindere mate ook. Die eerste kon bij de gratie van de gemeenteraad in Apeldoorn nog doorgaan, ondanks dat de begrotingsdoelen niet gehaald waren voor dit jaar. Guido de Vries, directeur van Gigant stopt eind dit jaar en steekt hand in eigen boezem in zijn afscheid: ‘Vanwege hoge huur en lage subsidie is het echter niet gelukt om een stabiel financiële situatie te creëren.’ Probleem voor Gigant: Op huur is volgens de cultuurnota niet af te dingen. Gigant staat dus voor een enorme uitdaging en fuseren lijkt de enige oplossing.

Oplossingen voor Gigant zijn er ook. De komende tijd gaan Markant en Gigant zich richten op de samenwerking richting een ‘Huis voor Schoone Kunsten’. Schaalvergroting, efficiency en het beter benutten van het gebouw van Gigant moeten de cultuur beter betaalbaar maken. Daarnaast moet Gigant meer doen voor jonge doelgroepen. Dat zou een verlengde kunnen zijn van een noodgreep die bij de vorige begroting gedaan werd. Toen werd 2 ton vanuit het potje ‘Jonge Cultuur’ ingezet om Gigant te redden. Volgens de Cultuurnota heeft de fusie, als die doorgaat, jaarlijks 3 ton extra nodig om overlevingskans te hebben. Dit is overigens scenario 2, het scenario dat de voorkeur heeft bij de gemeenteraad. Daarnaast moet Gigant verduurzamen.

Apeldoorn loopt achter als het om cultuur gaat. Qua aantal banen in de cultuursector in Apeldoorn staat Apeldoorn op plaats 20. Apeldoorn geeft verder per inwoner €90,- per inwoner uit aan cultuur. Daarmee staat de middelgrote gemeente op plaats 32.

Landelijk wordt er niet of nauwelijks meer bezuinigd. ‘Nieuwe media’ (lees: Internet) slurpen de behoefte aan cultuur op waardoor mensen niet meer naar ‘locatiegebonden’ culturele instellingen gaan. De bezoekersaantallen lopen terug, de lidmaatschappen ook en de inschrijvingen voor cultuureducatie eveneens.

CODA heeft beter nieuws. Het gebouw waar vanavond het debat plaatsvindt (het museum) heeft in 2015 40% meer bezoekers gehad dan het jaar ervoor. Maar er liggen uitdagingen: De digitalisering gaat gestaag door en daar passen boeken steeds minder bij. Enerzijds moet CODA dus vernieuwen in de bibliotheek, anderzijds moet de bibliotheek ook de wijken in om lezen te bevorderen.
Ook Theater en Congrescentrum Orpheus heeft goed nieuws: De grootste financiële malaise is voorbij. Er kan weer vooruit gekeken worden naar nieuwe programmeringen.

Het is niet alleen maar ellende, Apeldoorn heeft ook kansen. Gemeente Apeldoorn wil geld uittrekken voor cultuureducatie. Vooral scholen moeten de kans krijgen om kinderen cultureel onderwijs te geven, zoals muzieklessen. Zo krijgen docenten de mogelijkheid om cursussen te volgen en moet de educatie bij de naschoolse opvang ook door kunnen gaan.

Daarnaast is de samenwerking tussen het NJO, ISMA, JON en Ereprijs veelbelovend. Die organisaties moeten een ‘stepping stone’ worden richting conservatoria en zoeken ook steeds meer de samenwerking met elkaar op. Puntje is wel: Het schort aan bekendheid. Als u de afkortingen hierboven kent, dan bent u deel van een klein gezelschap. Nog een andere groep blijft ook in de schaduwen steken: Er moet een duidelijke popscene komen met Apeldoornse popartiesten, te beginnen bij een plek om te repeteren.

Lees hier meer over het debat.