Kijk op de Wijk: Van Brerostraat

Samen met de De Haasstraat vormt deze straat een buurtje dat ook wel ‘Het witte dorp’ genoemd wordt. Waarom kregen deze straten hier een plekje? En waarom ‘Het witte dorp’?

Allereerst de namen van Brerostraat en de de Haasstraat. Op de plek waar nu deze straten liggen stond vroeger een fabriek: ‘De Haas en van Brero’. Er zullen denk ik vast wel Apeldoorners zijn die hier nog nooit van gehoord hebben: “Wat voor fabriek stond daar dan?” Het was een zeepfabriek. Opgericht door, hoe weinig verrassend de heren de Haas en van Brero. Ze begonnen in Amsterdam met een handel in poetsdoeken en schoonmaakmiddelen. Ze zagen het helemaal zitten om een eigen fabriek te gaan beginnen.

Zeepfabriek

Aan de Waterloseweg in Apeldoorn kregen ze de kans: ze kochten daar een oude steenfabriek en bouwden deze om naar zeepfabriek.  Om de handel te stimuleren begonnen ze met iets dat nog steeds gebruikt wordt: spaaracties! Zo begonnen ze als een van de eerste in Nederland met voetbalplaatjes die je in een album kon plakken. Verder kon je sparen voor allerlei andere cadeaus: hand- en theedoeken, liedjesalbums enzovoort.

Arbeidershuisjes

De heer de Haas stopte al vrij jong. Maar van Brero ging door – maar liefst tot zijn 80^e. Ik schrijf dit artikel over meneer van Brero, niet alleen omdat hij hielp de zeepfabriek oprichten maar hij heeft heel veel voor de Apeldoornse bevolking gedaan. Zo maakte hij onder andere bouw van de huizen in de metaalbuurt mogelijk: hij was 1 van de oprichters van ‘De Goede Woning’. Die woningstichting liet huizen bouwen op ‘het land van boer Houtjes’. Dat kwam van Brero wel goed uit ook: hadden zijn arbeiders meteen een woning mede door hem. Maar waren die arbeiders daar dolbij mee? Nee, niet heus. In die tijd, jaren ’20 van de vorige eeuw was het een heel eind lopen van de metaalbuurt naar de Waterloseweg. Auto’s en fietsen waren toen nog weinig in gebruik: te duur voor de gewone man. In 1980 werd, na een renovatie van de huizen in de metaalbuurt een plaquette ter herinnering aan van Brero onthuld.

Welzijn

Van Brero deed veel voor het welzijn van de Apeldoorners. Zo merkte hij dat de Legerzaal van het Leger des Heils veel te klein was geworden. Daarom hielp hij de fondsen bij elkaar te brengen om het gebouw aanzienlijk uit te breiden. Ga maar eens kijken naar de voorgevel van het Heilsgebouw aan de Beekstraat: daar is nog steeds de naam van Van Brero te lezen op de door hem ingemetselde eerste steen. Een man die veel goeds deed voor Apeldoorn, die Alexander van Brero. Dus helemaal niet zo gek dat er een straat naar deze man genoemd werd.