In Beeld: Patricia Wijsma

Vanuit het pand aan de Loseweg 292, woonhuis met voormalige smederij en wagenschuur, bestiert Patricia Wijsma haar bedrijf ‘Sjiekdefriemel’. Zowel online als ter plaatse kun je bij haar schoenen en aanverwante artikelen kopen. Het huis, rustiek gelegen naast Paleis het Loo, is ook nog eens het oudste pand van Apeldoorn, daterend uit 1694.

Hoe is het ooit begonnen met Sjiekdefriemel?

“Vroeger organiseerde ik 4 keer per jaar een tweedehands kinderkledingverkoop in de smederij. Dat duurde dan ongeveer een week. Dan bouwde ik de smederij om tot een soort winkel en kwam heel Apeldoorn kinderkleertjes kopen. Dat was een groot succes, want de kleertjes waren super leuk en de prijzen uiterst laag. De inbrengers kregen de helft van de opbrengst en al snel werd ‘Sjiekdefriemel’ een begrip in Apeldoorn. Na die week gingen alle kledingrekken er weer uit en was het gewoon weer de smederij waar het haardvuur brandde, wijntjes gedronken en feestjes gevierd werden.

Na mijn scheiding ben ik met mijn 2 –toen nog jonge- kinderen in het huis gebleven en prees ik mij zielsgelukkig met de bijbehorende smederij: voor en door deze ruimte kon ik op termijn iets bedenken waarbij ik én zoveel mogelijk bij de kinderen (want eigenlijk thuis) kon zijn én een nieuw bestaan op kon bouwen.”

Hoe heeft zich dat ontwikkeld?

“Op enig moment was ik met een vriendin in Amsterdam en bezochten wij het World Fashion Centre. Op de schoenenafdeling vielen mij direct enorm leuke kinderlaarsjes op: knalroze, knalgroen en knalblauw. Het zou toch wel heel leuk zijn om die bij de kinderkleertjesverkoop te hebben, die toevallig weer voor de deur stond. Na lang wikken en wegen besloot ik de volgende dag de schoenenleverancier te bellen en de laarsjes te bestellen. Ik zette een paar foto’s op Facebook, besloot volgens het Sjiekdefriemel-concept de prijzen uiterst laag te houden (2 paar voor 35 euro) en werd binnen no time overspoeld met berichten. Mensen die niet goed gelezen hadden wilden maat 40 of 38 bestellen, zich niet realiserend dat het om kinderlaarsjes ging.

Ik had wel gezien dat deze schoenen ook in damesmaten verkrijgbaar waren en besloot ook die te bestellen. De volgende dag stonden er drommen moeders met kinderen op de stoep en was ik alle laarsjes kwijt. Ik bestelde weer een nieuwe lading en ook nu was ik binnen de kortste keren helemaal uitverkocht en kreeg ik de vraag welke modellen en kleuren er allemaal nog meer zouden komen. Zo is het uiteindelijk begonnen: alle kinderkleertjes gingen eruit en er kwamen steeds meer damesschoenen bij.”

Je deed het allemaal alleen?

“Zeker. Een uit de hand gelopen grap die uitgegroeid is tot wat het nu is. Sjiekdefriemel is geen winkel die elke dag open is, maar op zondagmiddag en woensdagavond gooien we een aantal uren de deur open en kunnen mensen komen passen of hun bestelling op komen halen. In het begin waren deze sales een gekkenhuis: rijen dames stonden te wachten tot ze naar binnen mochten en trokken elkaar de schoenendozen uit handen. Het werd zo erg dat we met een tijdslot moesten gaan werken: het ene uur maat 36 en 37, het volgende uur maat 38 en 39 enzovoorts.

Gelukkig kreeg ik hulp van een goede vriend die dit gekkenhuis naast zijn drukke baan als pure ontspanning zag, maar regelmatig konden we ook met zijn tweeën de drukte niet aan. Uit heel Nederland kwamen auto’s vol vrouwen op zondagmiddag naar Apeldoorn gescheurd en in de hele buurt was geen parkeerplaats meer te vinden. Het enorme succes ging zich na verloop van tijd tegen ons keren, want regelmatig liepen er mensen weg omdat ze gewoon niet meer naar binnen konden. Het was duidelijk: om deze drukte te beteugelen moest er een webshop komen.”

En wat was het effect daarvan?

“Sinds dat moment zijn de sales heel ‘easy’ geworden. Want al die vrouwen uit Groningen en Vlissingen en waar vandaan dan ook, kunnen de schoenen nu gewoon vanuit hun luie stoel bestellen. De hectische sales zoals voorheen komen nu zelden meer voor, hoewel we nog steeds uit heel Nederland mensen over de drempel zien komen. Een bezoek aan Sjiekdefriemel wordt vaak als een (vriendinnen)uitje gezien. We proberen dan ook van elke sale een feestje te maken, met altijd extra aanbiedingen en koopjes en met een hoop lol, chaos en een wijntje op zondagmiddag.

Eigenlijk heb ik zelf helemaal niets met schoenen, maar ik ben wel trots op het concept ‘Sjiekdefriemel’, dat nu al 7 jaar 2 keer per week als een evenement voorbij komt. Toch weet ik na zoveel jaar echt wel iets over schoenen en vind ik het altijd weer ontzettend leuk om modellen in te kopen waarvan ik denk dat mensen er heel blij van worden. De uitstekende relatie met mijn leverancier FABS speelt daar ook een grote rol in. Helaas zijn ook wij overvallen door de coronacrisis, waarvan we nog steeds veel tegenslag ondervinden.”

Vertel, wat is/was de impact van de coronacrisis?

“Mijn webshop is vanaf het begin van de coronatijd vrijwel direct stilgevallen. Ik kon geen schoenen meer bestellen, want de schoenen stonden vast in de havens van Rotterdam of elders ter wereld, dus mijn leverancier had ook geen schoenen. Bovendien vonden wij het al heel snel niet meer verantwoord om door te gaan met de fysieke sales, en zijn wij een aantal maanden helemaal op slot gegaan. Dat was een kleine ramp, want mijn inkomen viel vrijwel weg, en door allerlei uitzonderingsregels kwam ik ook niet in aanmerking voor steunmaatregelen. Gelukkig zijn we sinds enige tijd weer voorzichtig begonnen met onze sales, en bieden we daarnaast iedereen die liever tussendoor wil komen daar ook altijd de mogelijkheid toe. Gewoon even bellen en je bent welkom.”

Waar komt de naam vandaan?

“In de tijd van de kinderkleertjes zocht ik naar een naam en ik vond ‘sjiekdefriemel’ wel een leuk woord dat toen de lading dekte: een beetje gekkig, hip, kost weinig. Het woord roept een bepaald  beeld op. Ik vind het nog steeds een leuk woord en het past nog steeds bij wat ik nu doe.”

Wat is en was je bedrijfsconcept?

“Het is gebaseerd op een aantal pijlers. Dat is natuurlijk de lage prijs (alles beneden de 35 euro per paar, terwijl dezelfde schoenen in de normale winkels vaak meer dan het dubbele kosten), de goede kwaliteit en het hele ‘gedoetje’ er omheen. Ik zeg wel eens: ‘wij hebben geen klanten, wij hebben fans’. Sjiekdefriemel is een plaats waar mensen elkaar tegenkomen, waar het altijd licht chaotisch maar heel gezellig is en waar wij inmiddels veel klanten persoonlijk kennen. Mensen die voor het eerst komen, komen eigenlijk altijd terug en dat is voor ons natuurlijk heel belangrijk. Ik moet het hebben van de extra dingen. Zo worden alle webshopbestellingen ingepakt in cadeaupapier en zit er een handgeschreven briefje en vaak een extra aardigheidje bij. Een webshop op die manier beheren is enorm veel werk maar ik heb het er graag voor over.

Voor mij is het een manier om klanten een extra goed gevoel te geven, en alles zo persoonlijk mogelijk te houden. Soms zit ik ’s nachts tot 2 uur in te pakken en vraag ik me af waar ik mee bezig ben, maar het is de manier waarop ik het wil. Als de postbode in Leeuwarden met een Sjiekdefriemel-pakket voor de deur staat moet de klant een ‘ik ben toch niet jarig’ gevoel krijgen. Ik wil dat ik blijf hangen in iemands geheugen, om zo binding te creëren. Door de kleine marges heb ik geen ruimte om te adverteren of op een andere manier groots uit te pakken.

Ik moet het hebben van de echt persoonlijke benadering: dat kost niks, afgezien van een heleboel tijd, maar dat maakt niet uit. Zo is het na een sale altijd een grote bende, maar dat hoort er ook bij. Een zondagmiddag sale is altijd van half twee tot half vier. Als het mooi weer is zitten we vaak nog uren voor de smederij, de deur blijft gewoon open en we schenken een drankje voor een gezellige nazit. Het is geen winkel waar je even langs gaat, maar het wordt zo een beleving. Al die dingen bij elkaar maken het tot wat het is.”

Hoe zou je je klanten karakteriseren?

“Onze klantenkring is heel breed, klanten komen overal vandaan en zijn van alle leeftijden. Wat ik leuk vind is dat ik de leeftijd op zie lopen. In het begin waren de meeste dames zo tussen de 25 en de 60. Nu krijgen we regelmatig dames van boven de 70 of 80. De vraag van de ouderen is de laatste jaren aan het verschuiven: 5 jaar geleden kochten ze echt geen sneakers, nu hebben de kleinkinderen lang genoeg op ze ingepraat en gaan ze met een paar hippe roze sneakers de deur uit. En een paar zwarte, voor als ze op netjes gaan.

De klant verandert, oudere mensen worden met de dag hipper, en dat is heel erg leuk om te zien. Wat ook altijd leuk is, is als er een groep dames privé komt shoppen, buiten de sales om. Dat zijn vaak vriendinnengroepen, groepen collega’s of dames uit bijvoorbeeld een hockeyelftal. Onlangs hadden we een groep blinden en slechtzienden van Het Loo Erf voor wie shoppen tijdens een reguliere sale niet haalbaar is. Dit soort speciale avonden zijn ook voor mij altijd heel erg leuk.”

Hoe belangrijk zijn voor jou de sociale media?

“Ik doe alles via sociale media, omdat het vrijwel gratis is. Op Facebook ben ik het grootst, 20.000 volgers. Instagram is momenteel ook bij de wat oudere mensen heel erg in opkomst en dus probeer ik ook daar zoveel mogelijk te groeien en zichtbaar te zijn. Social Media op een goede manier bijhouden is heel veel, maar ook erg leuk werk. Ik vind het belangrijk om altijd een zelfde soort toon aan te slaan in de communicatie, een toon die past bij Sjiekdefriemel.

Overigens heeft Facebook zo’n 2 jaar geleden haar algoritme veranderd. Als ik vroeger een bericht plaatste werd het zo door 200.000 mensen gezien, nu bijvoorbeeld nog maar door 3000. Soms krijg ik de vraag of ik ermee opgehouden ben, omdat mensen onze berichten lang niet altijd meer te zien krijgen en dat is heel frustrerend. Ik ben dan ook altijd heel blij als mensen af en toe een bericht willen delen of een leuke reactie plaatsen, zodat we nieuwe mensen bereiken. Naast de social media moet ik echt hebben van mond-tot-mondreclame. Vrijwel iedereen die komt, komt dus ook weer terug.”

Waar haal je je spullen vandaan?

“Tot nu toe haal ik al mijn spullen bij één leverancier, FABS uit Steenwijk, een groot Nederlands familiebedrijf. Ik ben binnengekomen via dat bezoek aan het World Fashion Centre. Ze leveren voornamelijk aan schoenenwinkels en niet aan bijvoorbeeld verkopers op markten en braderieën. Het is een redelijk gerenommeerd merk in het middensegment. Ik heb daar vanaf het begin een eigen contactpersoon die inmiddels goud waard is voor mij. Sjiekdefriemel is natuurlijk een vreemde eend in hun bijt, maar ze vinden ons ook wel heel leuk en heel gek. We hebben een hoge gunfactor, waardoor het regelmatig voorkomt dat ik schoenen in kan kopen die normaal gesproken veel te duur zouden zijn om voor een prijs beneden de 35 euro te verkopen. FABS heeft dan bijvoorbeeld nog maar een hele kleine voorraad van een bepaald model en gunt het mij. En dat zijn voor mij dan vaak de kersen op de taart. We hebben een uitstekende band opgebouwd door de jaren heen.”

Heb je nog meer leveranciers?

“Sinds kort heb ik een tweede leverancier die ouderwetse maar weer helemaal hippe houten clogs (klompen) en kleppers maakt. Lekker retro, lekker Hollands, iedereen kent ze wel van vroeger. Rood met witte stippen, met bloemetjes, met tijgerprint: helemaal Sjiekdefriemel! Ontzettend leuk want je kunt ze bijna nergens kopen, maar wel bij ons! En onze klanten vinden ze geweldig! Ook hun kunstsneakers met onder meer afbeeldingen van schilderijen van Vincent van Gogh erop zijn een groot succes.

Maar FABS blijft mijn belangrijkste leverancier. Soms, als de mensen onze lage prijzen zien, zeggen ze: ‘Zeker van de vrachtwagen gevallen” , of “heb je weer een partijtje op de kop getikt”. Bij ons is niks van de vrachtwagen gevallen en ik koop nooit partijtjes op. Onze marges zijn klein, ik heb geen personeel, huur geen pand en doe alles zelf. Zo kan het net.”

Wat deed je voor/naast Sjiekdefriemel?

“Mijn droom was om Nederlands te studeren. ik las altijd heel veel en was veel met taal bezig. Na het VWO begon ik dan ook aan de studie Nederlands in Utrecht, maar ik vond het helemaal niet leuk. Na een jaar besloot ik te stoppen en het roer helemaal om te gooien: ik ging Rechten studeren in Amsterdam. Een schot in de roos, want met veel plezier heb ik de studie afgemaakt en het daarnaast ook flink genomen van het studentenleven. Ik ben in Apeldoorn opgegroeid en na mijn studie via mijn toenmalige relatie opnieuw in Apeldoorn terechtgekomen. We kochten een huis, ik deed wat juridisch advieswerk en we wilden dolgraag kinderen. Na een lang en zwaar traject is dat uiteindelijk gelukt en ben ik de trotse moeder van Olle en Sterre.”

Had je nog hobby’s?

“Destijds was mijn grootste hobby het meedoen aan prijsvragen waarvoor je een slagzin moest verzinnen. Op een bepaald moment was ik zo´n beetje de slagzinnen koningin van Nederland: er waren weken dat ik wel 10 prijzen won. Ik heb jarenlang alles gewonnen wat je maar kunt verzinnen: fietsen, vakanties, etentjes maar ook kleine dingen als cd´s, boeken, apparaten, noem het maar op. Steeds vaker werd ik benaderd door bedrijven met de vraag of ik tegen betaling een slogan of bijvoorbeeld een bedrijfsnaam wilde verzinnen, en zo ben ik ook een beetje dat vak ingerold. In die tijd kon ik dat goed combineren met alle andere zaken, zonder te veel gedreven te worden door agenda´s en deadlines.

Het laatste dat ik op juridisch gebied gedaan heb was de presentatie van een juridisch televisieprogramma bij de lokale omroep. Maar Sjiekdefriemel groeide en bloeide dermate hard dat ik daar enkele jaren geleden wegens tijdgebrek helaas mee moest stoppen. Mijn zoon Olle is enkele weken geleden begonnen met de studie Rechten. Door de coronacrisis zijn de colleges op dit moment voornamelijk online en het doet mij veel plezier regelmatig met hem mee te kijken en luisteren. Een soort opfriscursus zullen we maar zeggen, en ik realiseer me dan weer even hoe leuk het juridische vak is.”

Waar sta je over 5 jaar?

“Dan zit Sjiekdefriemel op een andere locatie en woon ik nog wel in Apeldoorn maar niet meer op deze fantastische plek, die nu de kinderen uit gaan vliegen voor mij alleen te groot wordt. We staan op de drempel van een nieuwe levensfase en het huis, de smederij en alles wat daarbij hoort staat dan ook te koop. Ik hoop dat de toekomstige bewoners net zoveel van deze unieke locatie zullen genieten als wij doen en dat ook zij hier dromen waar gaan maken. Misschien wel door een B&B in de smederij te beginnen.”

Bekijk ook eens haar Facebook en Instagram account of haar website.