In Beeld: Yvonne Zwikker; zien, inzien en ontzien

Al meer dan 33 jaar zet Yvonne Zwikker uit Apeldoorn zich met hart en ziel in voor het werk van IVN (Instituut Voor Natuureducatie en duurzaamheid). Deze richt zich op het breed onder de aandacht brengen van ons omringende natuur. Door het organiseren van een scala aan activiteiten en het geven van cursussen willen ze dit bevorderen. Dit jaar bestaat IVN Apeldoorn 70 jaar.

Je bent al meer dan 30 jaar bezig voor IVN. Hoe is dat ooit begonnen?

,,We wilden weg uit de drukte van de randstad. Voor ons was de Veluwe vakantieland. Toen Wout, mijn man, hier een baan kreeg en we deze kant opkwamen, was er voor mij zoveel te ontdekken, zoveel prachtige natuur. Als ik dat tegen echte Apeldoorners zei, kreeg ik als antwoord ‘maar dat zien we eigenlijk niet’, wat ik niet kon begrijpen. Na een aantal jaren heb ik het IVN ontmoet. De eerste keer was met een excursie naar de gemeentekwekerij aan de Vlijtseweg en daar werd ik gegrepen. Ik heb me aangesloten en ben gaan schrijven in het afdelingsblad. Ik heb de gidsencursus gevolgd, dan heb je een mooie basis. Voor mij betekent dat zien, kijken, inzien, verbanden ontdekken en ontzien. Vrij naar een uitspraak van Bert Garthoff , een bekende presentator en natuurliefhebber uit vroeger jaren. Ik wil dit graag laten zien en delen met anderen.”

Wat was het laatste spraakmakende project waar je je voor hebt ingezet?

,,Dat zijn ook kleine dingen, we bestaan dit jaar 70 jaar als afdeling in Apeldoorn. Je bent altijd bezig met het publiek en dan zie je wel eens over het hoofd dat jezelf ook wel eens moet bijtanken. Kortgeleden heb ik in het kroondomein een wandeling opgezet langs allerlei hoogtepunten, de voederhutten, de schapenkering, het kunstwerk van Marinus Boezem met een hangplek voor warme chocolademelk. We waren met zo’n 41 man op pad om te genieten van het Kroondomein. We wonen in het grootste aaneengesloten natuurgebied van Nederland. Van Wilhelmina mocht er geen boom gekapt worden en het gebied mocht niet worden opgedeeld.”

Is er in de loop der jaren veel veranderd?

,,De georganiseerde wandelingen waren vroeger het belangrijkst. Nu worden deze ook georganiseerd door de gidsen en beheerders van de verschillende gebieden die er zijn zoals het Gelders Landschap.

Zij kennen die gebieden door en door, wij zijn altijd te gast, wij hebben geen eigen gebieden. Er is wel veel meer aandacht gekomen voor de cursussen. Een hele verandering voor mezelf is dat ik amper nog in het bos gids, ik ga naar de stad. Natuur in de stad dat is de biotoop van de toekomst. In architectuur, het inclusief bouwen zoals spleten in de muur voor vleermuizen. Apeldoorn is nog niet zover maar dat gaat komen. Hier in het Fort zijn bij de bouw, 25 jaar geleden al 25 neststenen aangebracht voor gierzwaluwen. Er is in al die jaren nooit een nest bezet. Nu willen we samen met bewoners proberen om de nesten bezet te krijgen. Binnenkort volg ik daarvoor een workshop om te leren hoe we dat op de goede manier kunnen organiseren.”

Hoe staat het IVN in een tijd waarin mensen zich steeds moeilijker binden?

,,Ja, dat is een punt. We hebben natuurlijk veel kortlopende dingen en dat loopt goed. Maar het is moeilijk om voor een bijna 2-jarige natuurgidsencursus coördinatoren te krijgen. Dit vangen ze zo goed mogelijk op, maar het is niet meer zo dat je met 30 cursisten en 4 man begeleiding 1 ½ jaar een traject doet.”

Wat zijn terugkijkend op 30 jaar IVN hoogtepunten?

,,Ik vond het geven van de natuurgidsencursus als docent een van de leukste dingen. Om volwassenen zo enthousiast te zien over hun eigen omgeving. Je probeert zoveel mogelijk te werken dicht bij de mensen en hun directe omgeving. Als scholen iets doen, gaan ze naar het dichtstbijzijnde park en niet met ouders in de auto. Dat gebeurt heel bewust, ontdek je eigen omgeving. Daarvoor hebben we ook de ommetjes ontwikkeld, die staan op de website en beschrijven korte routes in een wijk. Geniet van je omgeving.”

Uiteraard zijn er wellicht ook dieptepunten geweest. Heb je daar nog voorbeelden van?

,,Ik kijk liever naar de toekomst.“

Het IVN zet zich in op heel veel terreinen. Waar ligt je eigen passie als het om natuurbeheer gaat?

,,Het overbrengen van de waarde, het belang en de noodzaak van de natuur. Uiteindelijk de voorwaarde voor ons bestaan. We zijn op dit moment niet zo actie gericht, maar wie weet komt dat als het echt nodig is.”

Waar maak je je echt zorgen over als het om natuurbeheer gaat?

,,Het feit dat de jeugd erg graag achter de computer zit. Ik zie het ook aan mijn kleinkinderen, als ze nog klein zijn willen ze graag mee naar het bos, maar dat gaat snel over. Het is een groep die je heel moeilijk kunt bereiken. We hebben wel veel schoolgidsen die weer op pad gaan. Heel veel mensen hebben weinig besef van het belang van de natuur; de natuur die is er, maar is zo belangrijk voor ons bestaan. Ik geef dan de bomencursus en als je dan weet wat bomen voor effect hebben op een stad is ongelofelijk. Daarnaast is een echt punt van zorg de achteruitgang van de insecten, als je de percentages hoort is dat heel zorgelijk.”

Hoe combineerde je je inzet voor IVN met je ‘normale’ werk en wat was je normale werk?

,,Ik ben ooit begonnen als maatschappelijk werkster, maar het schrijven zat heel erg in mijn bloed, er was van jongs af aan geen schoolkrant veilig voor mij. Toen ben ik op een gegeven moment voor De Stentor een aantal jaren gaan schrijven als correspondent. Van lieverlee ben ik gaan schrijven voor IVN. Op de IVN site schrijf ik anekdote verhalen, het heet de Groene Glimlach, waarin ik natuur en humor probeer te verenigen. Ik heb er nu zo’n 24 op staan en daar ben ik gewoon trots op. Humor is voor mij heel belangrijk. De natuur in combinatie met schrijven is mijn passie.” 

Hoe zie je de toekomst?

,,Positief, er blijft altijd werk aan de winkel. Er zullen altijd weer nieuwe groepen komen die zeggen, dat vinden we belangrijk en gaan er dan mee aan de slag. Tot er zich weer iets nieuws aandient wat aandacht verdient.”

Meer weten wat de afdeling Apeldoorn doet? Klik hier.

Groene Glimlach, de stukjes die Yvonne schrijft voor IVN Apeldoorn staan hier.